Het is uitzonderlijk en verrassend, hoeveel we weten van de nadagen van de Romeinse republiek. Tom Holland heeft de bronnen uitgeplozen, en er een heerlijk, sappig, en ook wetenswaardig verhaal van gemaakt in zijn 'Rubicon'. Er zijn grote verschillen met wat de moderne westerling verstaat onder republikeins gedachtengoed: Rome was een standenmaatschappij, macht werd door een uitgekiend cliëntéle-systeem verkregen en behouden, en er was niet de strikte scheiding der machten, zoals wij die kennen. Wat daarvan zij, het gevecht om de macht in gene dagen kent voldoende overeenkomsten met wat we dagelijks uit de krant mogen vernemen, om de door Holland verhaalde gebeurtenissen goed te kunnen duiden. Holland heeft de gave van het woord, en weet de lezer te vangen in het drama, dat uiteindelijk republiek in dictatuur deed overgaan. En dat deze overgang de burgeroorlogen tot een eind bracht, zet aan het denken. Mars van Leent.